Chóng mặt có thể xảy ra cấp tính trong vài giờ-vài ngày hoặc diễn tiến mạn tính nhiều tháng, có thể liên tục hoặc từng lúc từng cơn, có thể có hay không có yếu tố làm khởi phát chóng mặt, có thể nhẹ đến nặng làm người bệnh không thể chịu được phải nhập viện.
Biểu hiện chóng mặt mà người bệnh đề cập có thể rất đa dạng, và thường được xếp thành 4 kiểu chóng mặt có thể tương ứng với 4 nhóm nguyên nhân khác nhau gây chóng mặt. Chóng mặt thật sự, mất thăng bằng, choáng váng tiền ngất, chóng mặt do tâm lý tâm thần.
– Chóng mặt thật sự là một ảo giác về không gian, khi đó người bệnh cảm giác chuyển động của bản thân hoặc môi trường. Thông thường, cảm giác được mô tả thấy bản thân hay không gian xung quanh quay tròn, nhưng một số bệnh nhân đơn giản chỉ cảm thấy bị nghiêng sang một bên. Chóng mặt còn hay đi kèm với các triệu chứng khác như đau đầu, buồn nôn, mất thính lực …
Nguyên nhân chóng mặt thật sự được chia thành chóng mặt ngoại biên và chóng mặt trung ương.
Chóng mặt ngoại biên gồm có: Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính, Viêm thần kinh tiền đình, Meniere. Chóng mặt trung ương do các nguyên nhân gây tổn thương hố sau của não như đột quỵ não, chấn thương, u gác cầu-tiểu não, xơ rải rác từng đám, migraine tiền đình …
Trong nhóm nguyên nhân chóng mặt ngoại biên, CHÓNG MẶT TƯ THẾ KỊCH PHÁT LÀNH TÍNH
là nguyên nhân thường gặp nhất và có thể nhanh chóng điều trị hết dựa vào cơ chế sinh bệnh. Cơn chóng mặt khởi phát do sự di chuyển cơ học của sỏi tai lạc chỗ trong ống bán khuyên thuộc hệ thống tiền đình ốc tai nằm ở tai trong. Đặc điểm cơn chóng mặt xoay tròn xảy ra đột ngột khi nghiêng đầu đến một tư thế nhất định nào đó, kéo dài 1- 2 phút, kèm buồn nôn hay nôn. Việc thực hiện các nghiệm pháp tái định vị sỏi tai để đưa sỏi tai lạc chỗ ra khỏi ống bán khuyên, về lại vị trí ổn định, sẽ nhanh chóng khắc phục sự xuất hiện của cơn chóng mặt.
Cần chú ý đến chóng mặt trung ương do những bệnh lý gây tổn thương vùng tiểu não. Những bệnh lý này là nguy hiểm, cần phát hiện và điều trị hợp lý, kịp thời.
– Mất thăng bằng là người bệnh có cảm giác không thăng bằng khi ngồi, đứng hoặc đi, không theo một hướng nào rõ rệt. Cơ chế do tổn thương một trong các cơ quan tiền đình, tiểu não, cảm giác, thị giác. Nguyên nhân có thể do đột quỵ, giảm thị lực, rối loạn cảm giác sâu, bệnh Parkinson, bệnh cơ xương khớp, thuốc
– Choáng váng tiền ngất (xỉu) là cảm giác loạng choạng, tối xầm hay hoa mắt, muốn té xỉu, thường kèm theo các triệu chứng lảo đảo, bủn rủn, lú lẫn thoáng qua…. Nguyên nhân do giảm tưới máu não do nhiều nguyên nhân khác nhau như rối loạn nhịp, nhồi máu cơ tim, hạ áp tư thế, thuốc, thiếu máu …
– Ở chóng mặt do nguyên nhân tâm lý người bệnh có cảm giác bất thường không đặc hiệu, trống rỗng, bủn rủn, choáng váng
Chóng mặt là triệu chứng do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cần phân biệt các kiểu chóng mặt để có hướng tìm nguyên nhân và điều trị hợp lý.
Khoa Nội Thần kinh Bệnh viện Thống Nhất hiện đầy đủ các phương tiện để thực hiện các kĩ thuật: tiêu huyết khối tĩnh mạch trong điều trị đột quỵ thiếu máu não cấp, tiêm Botulinum toxin A trong điều trị rối loạn vận động, điện cơ, siêu âm thần kinh cơ, điều trị cắt cơn chóng mặt, phòng khám trí nhớ và sa sút trí tuệ (T3 và T5), điện não, phối hợp với khoa Tim mạch cấp cứu can thiệp triển khai điều trị can thiệp nội mạch trong đột quỵ thiếu máu não cấp và các dị dạng mạch, phục hồi chức năng rối loạn nuốt.
PHÒNG KHÁM Khoa Nội Thần kinh
Lầu 2, nhà trung tâm, Bệnh viện Thống Nhất, số 1 Lý Thường Kiệt, phường 7, quận Tân Bình, TP.HCM.
Điện thoại: +842838690277 -302
Email: noithankinhbvtn@gmail.com
Trích nguồn: Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Thống Nhất